1-پایه‏هاى اسلام قال الباقر علیه السلام:

 بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.

 امام باقر علیه السلام فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1

 2-فلسفه روزه قال الصادق علیه السلام: انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر.

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند. من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1

3-روزه آزمون اخلاص قال امیرالمومنین علیه السلام: فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق

‏امام على علیه السلام فرمود: خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید. نهج البلاغه، حکمت 252

4-روزه یاد آور قیامت قال الرضا علیه السلام: انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر.

 امام رضا علیه السلام فرمود: مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند. وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10

5-روزه زکات بدن قال رسول الله صلى الله علیه و آله لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام.

 رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است. الکافى، ج 4، ص 62، ح 3

6-روزه سپر آتش قال رسول الله صلى الله علیه و آله: الصوم جنة من النار.

 رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» الکافى، ج 4 ص 162

7-اهمیت روزه الصوم فى الحر جهاد.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: روزه گرفتن در گرما، جهاد است. بحار الانوار، ج 96، ص 257

8-روزه نفس قال امیرالمومنین علیه السلام صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام.

 امیرالمومنان على علیه السلام فرمود: روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه‏هاست. غرر الحکم، ج 1 ص 416 ح 64

9-روزه واقعى قال امیرالمومنین علیه السلام الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب.

امام على علیه السلام فرمود: روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مى‏کند. بحار ج 93 ص 249

10-برترین روزه قال امیرالمومنین علیه السلام صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن.

 امام على علیه السلام فرمود: روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است. غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80

11-روزه چشم و گوش قال الصادق علیه السلام اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک.

 امام صادق علیه السلام فرمود: آنگاه که روزه مى‏گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.» الکافى ج 4 ص 87، ح 1

12-روزه اعضا و جوارح عن فاطمه الزهرا سلام الله علیها ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.

حضرت زهرا علیها السلام فرمود: روزه‏دارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‏اش به چه کارش خواهد آمد. بحار، ج 93 ص 295

13-روزه ناقص قال الباقر علیه السلام لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر.

امام باقر علیه السلام فرمود: روزه این افراد کامل نیست: 1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند. 2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد. 3 - زنى که اطاعت‏شوهر نکرده تا اینکه توبه کند. 4 - فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود. بحار الانوار ج 93، ص 295.

14-روزه بى ارزش قال امیرالمومنین علیه السلام کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء.

امام على علیه السلام فرمود: چه بسا روزه‏دارى که از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمى‏برد. نهج البلاغه، حکمت 145

15-روزه و صبر عن الصادق علیه السلام فى قول الله عزوجل «واستعینوا بالصبر و الصلوة‏» قال: الصبر الصوم.

 امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 298، ح 3

16-روزه و صدقه قال الصادق علیه السلام صدقه درهم افضل من صیام یوم.

 امام صادق علیه السلام فرمود یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 218، ح 6

 17-پاداش روزه قال رسول الله صلى الله علیه و آله: قال الله تعالى الصوم لى و انا اجزى به

 رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است: روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم. وسائل الشیعه ج 7 ص 294، ح 15 و 16 ; 27 و 30

18-جرعه نوشان بهشت قال رسول الله صلى الله علیه و آله من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند. بحار الانوار ج 93 ص 331

19-خوشا بحال روزه داران قال رسول الله صلى الله علیه و آله طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند اینان در روز قیامت‏سیر مى‏شوند. وسائل الشیعه، ج 7 ص 299، ح‏2.

20-مژده به روزه‏داران قال الصادق علیه السلام من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر.

امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند. الکافى، ج 4 ص 64 ح 8; بحار الانوار ج 93 ص 247

21-شادى روزه دار قال الصادق علیه السلام للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه

 امام صادق علیه السلام فرمود: براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است: 1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت) وسائل الشیعه، ج 7 ص 290 و 294 ح‏6 و 26.

22-بهشت و باب روزه‏دارن قال رسول الله صلى الله علیه و آله ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: براى بهشت درى است‏بنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مى‏شوند. وسائل الشیعه، ج 7 ص 295، ح‏31. معانى الاخبار ص 116

23-دعاى روزه‏داران قال الکاظم (علیه السلام) دعوة الصائم تستجاب عند افطاره

 امام کاظم (علیه السلام) فرمود: دعاى شخص روزه‏دار هنگام افطار مستجاب مى‏شود. بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33.

 24-بهار مومنان قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) الشتاء ربیع المومن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه.

 رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانى‏اش براى شب زنده‏دارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مى‏گیرد. وسائل الشیعه، ج 7 ص 302، ح 3.

25-روزه مستحبى قال الصادق (علیه السلام) من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر.

 امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است. وسائل الشیعه، ج 7، ص 313، ح 33

26-روزه ماه رجب قال الکاظم (علیه السلام) رجب نهر فى الجنه اشد بیاضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام یوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر.

امام کاظم (علیه السلام) فرمود: رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‏تر هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند از آن نهر به او مى‏نوشاند. من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 56 ح 2 وسائل الشیعه ج 7 ص 350 ح 3

27-روزه ماه شعبان من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین.

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مى‏کند. وسائل الشیعه ج 7 ص 375،ح 22

28-افطارى دادن(1) قال الصادق (علیه السلام) من فطر صائما فله مثل اجره

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است. الکافى، ج 4 ص 68، ح 1

29-افطارى دادن (2) قال الکاظم (علیه السلام) فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک.

امام کاظم (علیه السلام) فرمود: افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است. الکافى، ج 4 ص 68، ح 2

30-روزه خوارى قال الصادق (علیه السلام) من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه

امام صادق (علیه السلام)فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مى‏شود وسائل الشیعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5 من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 9

31-رمضان ماه خدا قال امیرالمومنین شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى

 امام على (علیه السلام) فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 266، ح 23.

32-رمضان ماه رحمت قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) ... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.

 رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانه‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم. بحار الانوار، ج 93، ص 342

33-فضیلت ماه رمضان قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه

رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد. بحار الانوار، ج 93، ص 344

34-اهمیت ماه رمضان قال رسول الله (صلى الله علیه و آله) لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة

 رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: اگر بنده «خدا» مى‏دانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مى‏داشت که تمام سال، رمضان باشد. بحار الانوار، ج 93، ص 346

35-قرآن و ماه رمضان قال الرضا (علیه السلام) من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور.

 امام رضا (علیه السلام) فرمود: هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند. بحار الانوار ج 93، ص 346

36-شب سرنوشت‏ساز قال الصادق (علیه السلام) راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة.

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مى‏شود. وسائل الشیعه، ج 7 ص 258 ح 8

37-برترى شب قدر قیل لابى عبد الله (علیه السلام) کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر.

 از امام صادق (علیه السلام) سوال شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است. وسائل الشیعه، ج 7 ص 256، ح 2

38-تقدیر اعمال قال الصادق (علیه السلام) التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏گیرد و تصویب آن در شب بیست ویکم و تنفیذ آن در شب بیست‏سوم. وسائل الشیعه، ج 7 ص 259

39-احیاء شب قدر عن فضیل بن یسار قال: کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى. فضیل

بن یسار گوید: امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیست‏سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏شد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مى‏رسید نماز صبح را مى‏خواند. وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4

40-زکات فطره قال الصادق (علیه السلام) ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة.

 امام صادق (علیه السلام) فرمود: تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است. وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5 چهل حدیث روزه