از مکه تا کربلا: دومین نامه به مردم کوفه
متن سخن :

(( اَمّا بَعْدُ: فَقَدْ وَرَدَ عَلَىَّ کِتابُ مُسْلِمِ بنِ عَقیل 
یُخْبِرُنى بِاجْتِماعِکُمْ عَلى نَصْرِنا وَالطَّلَبِ بِحَقِّنا 
فَسَاءَلْتُاللّهَ اَنْ یُحْسِنَ لَنَا الصُّنْعَ وَیُثیبَکُمْ عَلى ذلِکَ اَعْظَمَ الاَجْرِ 
وَقَدْ شَخَصْتُ اِلَیْکُمْ مِنْ مَکَّةَ یَومَ الثّلاثاءِ لَِثمانٍ مَضَیْنَ مِنْ ذى الْحِجَّةِ 
فَإ ذا قَدِمَ عَلَیْکُمْ رَسُولى فَانْکَمِشُوا فى اَمْرِکُمْ فَاِنِّى قادمٌ فى اَیّامى هذِهِ )) ^.
ترجمه و توضیح لغات :
صُنعَ (به ضمّ و کسر صاد): آنچه انجام مى پذیرد. یُثیِبُ (از اَثابَهُ اِثابَةً): جزاى نیک دادن . شَخَصْتُ:(از شخوص ): حرکت نمودن . ثَلاثاءِ: سه شنبه . اِنْکِماش : سرعت نمودن ، به سرعت به کارها سروسامان بخشیدن . قُدُوم : وارد شدن مسافر.
ترجمه و توضیح :
وقتى حسین بن على علیهما السلام در مسیر خود به سوى کوفه به منزلى به نام ((حاجر)) وارد گردید این نامه را خطاب به مردم کوفه و در پاسخ نامه مسلم بن عقیل نگاشت و به وسیله قیس بن مسهر صیداوى به آنان ارسال داشت :
((اما بعد: نامه مسلم بن عقیل را که مشعر به اجتماع و هماهنگى شما در راه نصرت و یارى ما خاندان و مطالبه حق ما بود دریافت نمودم از خداوند مسئلت دارم که آینده همه ما را به خیر و شمارا موفق و در این اتحاد و اتفاق بر شما ثواب و اجر عظیم عنایت فرماید.
من هم روز سه شنبه هشتم ذیحجه از مکه به سوى شما حرکت نموده ام با رسیدن پیک من ، شماها به کارهاى خویش به سرعت سروسامان بخشید که خود من نیز در این چند روزه وارد خواهم گردید)).

چرا کوفه ؟
در قیام و حرکت حسین بن على علیهما السلام گاهى مساءله دعوت و اظهار پشتیبانى مردم کوفه و تشکیل حکومت اسلامى در قیافه علة العلل و انگیزه اصلى تصویر و ترسیم گردیده است و این تصویر، گذشته از اینکه برخلاف واقعیات و مسلمات است از اهمیت و عظمت این قیام کاسته و مساءله را به صورت یک موضوع عادى که هر مسلمان سیاستمدار منهاى مقام معنوى و وظیفه شخصى الهى نیز ملزم به اجراى چنین طرح و برنامه بود درآورده است ولى ما که قدم به قدم با سخنان امام علیه السلام حرکت مى کنیم مى بینیم مساءله دعوت مردم کوفه و تشکیل حکومت در این حرکت حیات بخش ‍ و اراده امام علیه السلام داراى نقش اساسى و جنبه اصلى نبوده است ؛ زیرا امام علیه السلام در مدینه از بیعت با یزید امتناع ورزیده و بر اساس مخالفت و مبارزه سخت با دشمن سرسخت و با برنامه منظم به سوى مکه حرکت نموده است تا آنجا که در پاسخ ابن عباس مى گوید:((اینها دست از من برنمى دارند تا خون مرا بریزند)).
و در پاسخ ابن زبیر مى گوید:((اگر در لانه مرغى باشم باز هم مرا بیرون آورده و به قتل خواهند رسانید)).
و پس از تصمیم امام علیه السلام و پس از ورود آن حضرت به مکه و پس از آگاهى مردم کوفه از موضع مخالف امام علیه السلام مساءله دعوت شروع گردیده است و پر واضح است که این دعوت نمى تواند علة العلل و انگیزه اصلى در حرکت و قیام امام علیه السلام باشد بلکه یک مساءله فرعى و جنبى بوده در کنار یک تصمیم و اراده محکم و در ضمن یک هدف عالى و برنامه گسترده و منظم .
اینک امام علیه السلام باید مبارزه با یزید را تعقیب و پیگرى نماید ولى ادامه آن در مکه مساوى است با ترور و قتل مخفیانه آن حضرت که در نتیجه از طرفى موجب هتک حرمت و اهانت به بیت خدا و از طرف دیگر به نفع یزید بن معاویه منجر خواهد گردید. ولذا دیدیم سعید بن عمروعاص مسؤول و ماءمور ترور امام علیه السلام اول از رهگذر صلح و سازش و با تسلیم نمودن امان نامه و سپس با توسل به زور مى خواهد امام را از حرکت باز دارد و به مکه برگرداند و موضوع را بدون سروصدا در خود مکه فیصله بخشیده و این قیام را در نطفه خفه سازد.
و اما امام علیه السلام کدام منطقه را انتخاب نماید؟ متن کشور اسلامى ، بزرگترین نقطه انفجار، عراق و کوفه را؛ زیرا این استان یکى از استانهاى بزرگ مرکز ارتش اسلام ، رقیب و مقابل شام و از نظر سوق الجیشى داراى اهمیتى حتى بیش از مکه و مدینه و از نظر آگاهى مردم آن سامان همین اندازه کافى است که این همه دعوتنامه از سوى آنان به مکه سرازیر شده و آمادگى و پشتیبانى خویش را اعلان نموده اند و اگر در یک زمان معین و برهه خاصى جلو این آگاهى و آمادگى جبرا گرفته شود ولى بالا خره این افکار در انقلاب آینده مؤ ثر گردیده انقلابهاى آینده از همین نقطه آغاز خواهد شد.
گذشته از این مساءله ، آیا براى حسین بن على علیهما السلام که امام و رهبر امت است در مقابل این نامه ها و درخواستها عذرى در تعطیل برنامه سفر عراق و کوفه وجود دارد و اگر مردم کوفه ادعا مى کردند که ما حاضر بودیم در راه حسین بن على علیهما السلام از جان و مال خود بگذریم و این همه از وى درخواست نمودیم که رهبرى ما را به عهده گیرد ولى او اعتنایى به درخواستهاى ما ننمود پاسخ امام علیه السلام قانع کننده بود که بگوید چون من مى دانستم شما نسبت به من بى وفایى خواهید نمود لذا به درخواستهاى شما پاسخ مثبت ندادم ؟ آیا نمى توانستند ادعا کنند که ما در دعوت خویش ‍ وفادار بودیم ؟
به عبارت دیگر: در اینجا امام حسین علیه السلام بر سر دوراهى تاریخ است که اگر به تقاضاهاى مردم کوفه پاسخ مثبت ندهد در مقابل تاریخ محکوم است و تاریخ در آینده قضاوت خواهد کرد که زمینه فوق العاده مساعد بود ولى امام حسین از این فرصت طلایى نتوانست استفاده کند یا نخواست یا ترس و رعب مانع گردید و...
امام علیه السلام براى اینکه با چنین مردمى که دست به سوى او دراز کرده اند اتمام حجت کند به تقاضاى آنان پاسخ مى گوید.
نتیجه اینکه :
امام از نظر تکلیف شرعى ، باطنى و واقعى که خود واقف و متوجه آن بود ماءموریت داشت که در راه مبارزه با فساد و دستگاه حکومت یزید و براى اعتلاى کلمه حق تا آخرین قطره خون خود را نثار کند.
و از نظر حکم ظاهرى که براى هر فردى روشن بود در رابطه با پاسخگویى به درخواست مردم کوفه و شرایط خاص محیط عراق لازم بود که این مبارزه را به این ناحیه بکشاند و برنامه خویش را در این نقطه عملى و پیاده نماید و به روال عادى حرکت خویش را به مردم کوفه اعلان نموده و به آنها دستور آمادگى هرچه بیشتر بدهد گرچه تفکیک این دو نوع تکلیف از همدیگر براى عموم قدرى مشکل است ولى شاید گفتار یکى از علماى بزرگ شیعه نیز ناظر به همین مطلب باشد که مى گوید ((حسین بن على علیهما السلام بین تکلیف ظاهرى و تکلیف واقعى جمع کرده و در حرکت خویش به سوى کوفه هردو وظیفه را انجام داد)) .
و جالب این که امام علیه السلام به هردو جنبه موضوع بارها اشاره کرده ، ماءموریت اولى خود را به تعبیرهاى مختلف مانند ماءموریت از طرف رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در حال رؤ یا، خواست و مشیت خداوند و... بیان نموده است . و اما ماءموریت دوم و تکلیف ظاهرى امام که با علم و آگاهى بر بى وفایى مردم کوفه یک روش معمولى و متعارف در پیش گرفته است ، این حقیقت در سخنان مختلف آن حضرت مانند گفتار او به ابن زبیر و... منعکس گردیده است .
و از جمله این موارد گفتار دیگرى است از آن حضرت که در مطلب بعد مطالعه خواهید نمود.

بر گرفته از کتاب : سخنان حسین بن على (ع ) از مدینه تا کربلا

مؤ لف : محمّد صادق نجمى
 
EBOOK.TARIKHEMA.IR

http://nooralhussein.blogfa.com/89092.aspx