پاسخ – آخریم مرحله ای که شیطان می داند انسان از دست او خارج می شود هنگام مرگ است . بعد از مرگ دست شیطان به آنجا نمی رسد . شیطان درآن لحظه ی حساس همه ی سعی خودش را می کند . در هنگام مرگ برای انسان وحشتی بوجود می آید زیرا انسان می خواهد به دنیایی قدم بگذارد که به کارهای او رسیدگی می کنند و از طرفی در این هنگام برای انسان حسرتی وجود دارد زیرا دارد تعلقات خودش را از دست می دهد . از طرفی بخاطر ناشناخته بودن مسیر یک سردرگمی برای او وجود دارد . این اتفاقات برای کسانی می افتد که از قبل خودشان را آماده نکرده بودند . قرآن لحظه ی آخر زندگی انسان را سکرات موت ( حالت مستی و گیجی )می گوید . شیطان در این حالت وارد می شود و می خواهد یک جوری کفر او را در بیاورد و کفر را به زبان یا دل انسان جاری بکند . شیطان تعلقات انسان را جلوی چشمش جلوه می دهد . شیطان  می خواهد کاری بکند که شخص ناراضی بشود . در آمیزه های دینی داریم که کسانی که در اطراف فرد محتضر هستند عقاید را به او تلقین بکنند . امام صادق (ع) می فرماید : شیطان در هنگام مرگ انسان یاران خودش را می آورد که در دل فرد شک بیندازد و او رابه کفر بکشاند . وقتی شما در کنار محتضر قرار گرفتید شهادتین را تلقین کنید تا از دنیا برود . این نشان دهنده ی این است که در آن هنگام حتی بدیهیات دین هم مورد  حمله ی شیطان قرار می گیرد . کسی که با خدا و دین نداشته و جاپا برای شیطان گذاشته است،سعی شیطان در این است که ایمان آنها را بگیرد.همه ی انسانها می خواهند به بهشت بروند ولی در لحظه ی آخر هست که شیطان خوب و بد را از هم جدا می کند و نشان می دهد که عقاید چه کسی واقعی است . کسانی که یک عمر در مسیر بندگی بوده اند و حتی ممکن است که اشتباهاتی را داشته اند ولی در لحظه ی آخر دست آنها گرفته می شود . در وسائل الشیعه داریم که حضرت عزرائیل می گوید که من پنج نوبت نماز آنها را می بینم اگر آنها مواظب نمازهای پنج گانه شان بوده اند من خودم برای آنها تلقین می خوانم . امام صادق (ع) می فرماید : شیطان هنگام مرگ نزد دوستان ما می آید کسانی که در مسیر بندگی بوده اند و می خواهد آنها را فریب بدهد تا دین آنها را بگیرد . خدا جلوی او را می گیرد . این همان کلام خداست که خدا با یک گفتار محکم در دنیا و آخرت او را نگه می دارد . فرزند علامه ی حلی توصیه ی زیبایی دارد . فخر المحققین می گوید که یک با ر صادقانه اعتقادات خودتان را در نظر بیاورید و به خدا بسپارید . خدایا من اعتقاد دارم که تو یکی هستی و پیامبر توآخریم است و ... من اینها را امانت پیش تو می گذارم ، اینها را در هنگام مرگ به من برگردان .این دعای عدیله ای است که در مفاتیح آمده است . سعی کنید که یک بار این دعا را بخوانید . در آخر این دعا اعتقادات را به خدا بسپارید که او هنگام مرگ به شما برگرداند . فردی نزد امام صادق (ع) آمد و گفت که یاران شما می گویند : ایمان دو جور است یکی ایمان ثابت و      ایمان های ظاهری (ع) که زایل می شود . آن فرد سوال کرد که من چکار کنم که ایمان من ثابت بماند حتی لحظه ی مرگ .امام فرمود این دعا را زیاد بخوان : رضیت بالله ربا ... که تعقیبات مشترکه ی نماز است . امیرالمومنین می فرماید : برای دفع شک و تثبیت ایمان و بدست آوردن اطمینان و یقین آیه 54 تا 56 سوره ی اعراف را هفتاد مرتبه بخوانید . مرگ هر کسی همرنگ خودش است .  اگر مرگ من زشت بودم خودم زشت هستم

منبع :سایت برنامه سمت خدا