امام على(ع) نمونه انسان کاملى است که در حفظ اسلام و ارزش هاى آن بسیار کوشیده اند و همیشه و همه جا از اسلام دفاع کرده و آن را متضمن سعادت و رستگارى انسان ها مى دانند. اگر به سخنان حضرت على(ع) در نهج البلاغه نظرى بیندازیم، خواهیم دید که ایشان در جاى جاى آن به ارزش هاى اسلامى اشاره و تأکید و سفارش کرده اند که در این جا چند نمونه را ذکر مى کنیم:

1. ایمان; ایمان یکى از والاترین و زیباترین ارزش هاى اسلام است. حضرت على(ع) مى فرماید: (الایمان معرفة بالقلب واقرار بالسان و عمل بالارکان; ایمان، معرفت و شناختن به دل، اعتراف به زبان و عمل به اعضا است.)18

و نیز آن حضرت مى فرمایند: (از نشانه هاى ایمان، راست گفتن در جایى است که دروغ گفتن به مصلحت تو است و این که گفتارت از آن چه مى دانى بیشتر نباشد و دیگر این که در سخن گفتن درباره دیگرى از خدا بترسى و از کسى بد نگویى و نادانسته گواهى ندهى.)19

2. علم; عشق به علم و دانش و دانستن در فطرت انسان نهاده شده و انسان ذاتاً به دنبال حقیقت و علم است و وجود این خصیصه انسان را از حیوانات متفاوت مى کند.

حضرت على(ع) درباره ارزش علم مى فرمایند: (لاشرف کالعلم; هیچ شرافتى مثل علم نیست).20 و نیز در جایى دیگر مى فرمایند: (خذ الحکمة ولو من اهل النفاق; حکمت و علم را فرا گیرید حتى از منافقین.)21

3. تقوا; مولا على(ع) همواره مسلمانان را به تقوا و پرهیزکارى از محرمات و انجام واجبات سفارش مى کردند و این سفارش در جاى جاى کلمات آن حضرت به چشم مى خورد. در جایى مى فرمایند: (بندگان خدا شما را سفارش مى کنم به تقوا و ترس از خدا که تقوا توشه سفر آخرت و پناه از عذاب است.)22

4. امر به معروف و نهى از منکر; یکى از اصلى ترین ارکان یک حکومت، امر به معروف و نهى از منکر است، چرا که این مورد ارزش و مسئولیت مردم را مى رساند و به ما مى فهماند که مردم در قبال عمل یک دیگر مسئول بوده و این گونه نیست که در جامعه اسلامى هرکس هرکارى بخواهد انجام دهد. امام على(ع) مى فرمایند: (پس هرکه امر به معروف کند، مؤمنین را همراهى کرده و ایشان را توانا گرداند و هرکه نهى از منکر کند، بینى منافقین و دو روها را به خاک مالیده است.)23

پی نوشت :

18ـ نهج البلاغه فیض الاسلام، همان، حکمت218، ص1186.

19ـ همان، حکمت450، ص1296.

20ـ همان، حکمت109، ص1139.

21ـ همان، حکمت77، ص1122.

22ـ همان، خطبه 233، ص772.

23ـ همان، نامه 30، ص1101.