قرائت قرآن در ماه رمضان

 «محدث نوری» از کتاب فقه الرضا در باب روزه آورده است که امام رضا علیه السلام فرمودند:

«و أکثر فی هذا الشهر المبارک من قراءة القرآن والصلاة علی رسول الله(ص) »

«در این ماه شریف قرآن زیاد بخوان و فراوان بر رسول خدا صلوات و درود بفرست.»[10]

همچنین از پدران خود از علی علیه السلام از رسول خدا نقل می‌کنند که فرمودند:

«من تلافیه (شهر رمضان) ایة من القرآن، کان له مثل أجر من ختم القرآن فی غیره من الشهور»

«کسی که یک آیه از قرآن در ماه رمضان بخواند مانند یک ختم قرآن است در ماه‌های دیگر.»[11]

ختم قرآن در مکه مکرّمه

«علامه محدّث نوری» در کتاب مستدرک آورده که در برخی از نسخه‌های فقه رضوی از امام رضا علیه السلام آمده است که فرمودند:

«فإن قدرت أن لاتخرج من مکه حتی تختم القرآن فافعل فإنه یستحبّ»

«اگر می‌توانی از مکه خارج نشوی تا قرآن را در آنجا ختم کنی،

این کار را انجام بده؛ زیرا بسیار شایسته است. و این کار، یکی از مستحبّات می‌باشد.»[12]

 رهنمود‌های اخلاقی

 امام رضا علیه السلام با الهام از کتاب خدا، درسهای اخلاقی خود را برای جامعه اسلام بویژه به منتسبان به اهل بیت بیان می‌فرمودند.
امام علیه السلام با بیان آیات مربوطه به دیگران گوشزد می‌کردند که هرگز انتساب به پیامبر یا امام بدون توجه به عمل و پیروی از خدا باعث نجات انسان نخواهد بود. فریب برخی از گفتارها را نخورده و راه صلاح را در پیش گیرند.

 گفت و گو با زید بن موسی

« صدوق » در عیون به سند خود از «یاسر خادم »نقل کرده: «در زمانی که امام رضا علیه السلام در خراسان بودند برادرشان زید بن موسی در مدینه شورش کرد و دست به آتش‌سوزی و ویرانی و کشتار زد. بدین جهت او را زیدالنّار می‌گفتند.
مأمون عباسی دستور جلب او را صادر کرده بدین جهت زید را اسیر و به سوی مأمون بردند. مأمون گفت: زید را به نزد امام رضا ببرند.
یاسر گوید: وقتی زید را به نزد امام وارد کردند، حضرت به او فرمودند: ای زید! ایا گفتار فرومایگان اهل کوفه تو را فریب داده که فاطمه دامان خود را پاک نگه داشت پس خداوند آتش را بر ذرِّیه‌اش حرام کرد.
خیر چنین نیست. این گفتار فقط درباره امام حسن و امام حسین علیهما السلام است. پس اگر در خود می‌بینی که گناه کنی و به سوی بهشت وارد شوی و (پدرت) موسی بن جعفر خدا را اطاعت کند و داخل بهشت شود، پس تو نزد خداوند عزیزتر هستی، بدان که هیچ کس به آنچه که نزد خداوند است نمی‌رسد، مگر به اطاعت و پیروی از ذات حق. و اگر چنین گمانی کرده‌ای که با گناه و معصیت می‌توانی به آنها برسی زهی خیال باطل و سخت در اشتباه هستی.
زید گفت: من برادر تو و فرزند پدرت هستم؟!
امام رضا علیه السلام فرمودند: تا زمانی برادر من می‌باشی که از خداوند اطاعت و فرمان ببری. بدان که نوح پیامبر فرمود:

«رب إن ابنی من أهلی و إنّ وعدک الحق و أنت أحکم الحاکمین»

 «فقال الله عزّوجلّ : یا نوح إنه لیس من اهلک إنه عمل غیر صالح»[13]

 «پروردگارا! پسرم از خاندان من است و وعدة تو (در مورد نجات خاندانم) حقّ است و تو از همة حکم کنندگان برتری. خداوند فرمود: ای نوح! او از اهل تو نیست او عمل غیر صالحی است.
پس خداوند فرزند نوح را به دلیل گناه و معصیت از خاندان نوح بیرون شمرد.»[14]

 دقّت در عمل به قرآن
«محمد بن یحیی بن أبی عباد» از عموی خود نقل کرده که از امام رضا علیه السلام چند بیت شعری شنیدم با اینکه سروده‌ها بسیار کم بود. آن حضرت فرمودند:

«کلّنا تأمل مدِّاً فی الأجل

والمنایا هنّ آفات الأجل

لا تغرَّنکَ أباطیل المنی

والزم القصد و دع عنک العلل

إنّما الدنیا کظلٍّ زائلٍ

حلّ فیها راکب ثمّ رجل»

همه ما مردم آرزوی طول عمر را داریم، در حالی که مرگ آفت‌های آرزوها می‌باشد. پس آرزوهای باطل تو را فریب ندهند، و مواظب پیمودن راه باش و بهانه جویی‌ها را کنار بگذار؛ بدانکه دنیا همانند سایه از بین رفتنی است، همانند سواری است که برای لحظاتی توقف کند و سپس آنجا را ترک گوید.
گوید: عرض کردم، خداوند شما را عزیز بدارد، این اشعار از کیست؟
امام فرمودند: سروده یکی از شما عراقیان است.
عرض کردم: این اشعار را از زبان ابوالعتاهیه[15] شنیدم.
حضرت فرمودند: «نامش را بگو و این لقب را بر زبان جاری نکن، خداوند می‌فرماید:

«ولاتنابزوا بالالقاب»[16]

«با القاب زشت و ناپسند یکدیگر را یاد نکنید.»