حضرت علی علیه السلام هنگامی که مالک اشتر را برای حکومت مصر می فرستد نامه ای به او داده و خلاصه ای از آئین شهریاری و شیوه حکومتداری برای او می نویسد که برای تمام حاکمان تاریخ و حکومت های بعدی به یادگارمانده است.

در بخشی از این نامه، به مالک می فرمایند : تا می توانی با اهل تقوی و راستگویان بپیوند و معاشران خود را چنان پرورش بده که تو را فراوان نستایند ( مداح پرور نباش ). و ترا برای اعمالی که انجام نداده ای تشویق نکنند زیرا ستایش و مداحی بی اندازه ، خودپسندی می آورد و انسان را به سرکشی وا می دارد . هرگز نیکوکار و بدکار در نظرت یکسان نباشدزیرا در اینصورت نیکوکاران در انجام کارهای نیک بی رغبت شده و بدکاران در کارهای زشت خود تشویق می شوند پس هر کدام از مردم را براساس کردارشان ( و میزان کار نیکی که انجام داده ) پاداش بده ..... کارگزاران دولتی را از میان مردم با تجربه و با حیا و از خانواده ها ی پاکیزه و با تقوی که در مسلمانی سابقه درخشانی دارند انتخاب کنزیرا اخلاق آنان گرامی تر و آبرویشان محفوظتر و طمع ورزی شان کمتر و آینده نگری شان بیشتر است . سپس روزی فراوان و حقوق کافی به کارمندان و کارگزاران ارزانی دار ، زیرا دستمزد کافی آنان را بر اصلاح خود و بی نیازی از خیانت به اموالی که زیر دستشان است تقویت می کند و اگر خیانت در امانت کرده و یا از تو فرمان نبرند حجت بر آنها تمام است ( و می توانی از آنها مواخذه شدید بکنی ) سپس رفتار و عملکرد کارگزاران و کارمندان را بررسی کن و آنها را تحت نظر بگیر " و أبعث العیون " و جاسوسان و بازرسان مخفی، از افراد راستگو و وفادار برای مراقبت از عملکرد کارکنانت به کار بگمار زیرا مراقبت و بازرسی پنهان تو از کار آنها ، سبب امانتداری آنان با مردم می شود . و سخت مراقب عملکرد همکاران و یاران نزدیکت باش و اگر یکی از آنان دست به خیانت زد و گزارش جاسوسان تو هم آن خیانت را تایید کرد ، به همین مقدار گواهی بر علیه او ، اکتفا کن و او را با تازیانه کیفر کن و آنچه از اموال در اختیار دارد از او بازپس گیر ، سپس او را در جایگاه خواری و ذلت در جامعه بنشان و خیانتکار شمرده و طوق بدنامی به گردنش بیفکن....

منبع:http://www.mums.ac.ir/culture/fa/HOKOOMAT4